Główny Urząd Statystyczny opublikował najnowsze dane dotyczące zarobków Polaków za październik 2024 roku. Wyniki pokazują znaczące dysproporcje w wynagrodzeniach, które zależą od płci, wieku, branży oraz wielkości firmy. Przeciętne wynagrodzenie wyniosło 8363,69 zł brutto, jednak mediana była o 18% niższa i wyniosła zaledwie 6856,75 zł.
Ta różnica między średnią a medianą jasno wskazuje na spore rozwarstwienie płacowe w polskiej gospodarce. Innymi słowy, stosunkowo niewielka grupa osób zarabiających znacznie powyżej przeciętnej zawyża średni wynik, podczas gdy połowa pracujących Polaków zarabia mniej niż 6856,75 zł brutto.
Kobiety nadal zarabiają mniej niż mężczyźni
Analiza danych według płci pokazuje utrzymujące się różnice w wynagrodzeniach. Mediana wynagrodzeń mężczyzn wyniosła 7028,98 zł i była o 328,64 zł wyższa niż w przypadku kobiet (6700,34 zł). W ujęciu procentowym, mediana wynagrodzeń mężczyzn była wyższa od mediany ogółem o 2,5%, natomiast mediana kobiet była niższa o 2,3%.
Podobne dysproporcje widoczne są również w przeciętnych wynagrodzeniach – mężczyźni zarabiali średnio 8660,04 zł, a kobiety 8057,24 zł. Warto jednak zauważyć, że w czterech branżach przeciętne wynagrodzenie kobiet było wyższe niż mężczyzn, przy czym największa różnica na korzyść kobiet wystąpiła w budownictwie, gdzie zarabiały one przeciętnie o 1101,18 zł więcej. Może to wynikać z faktu, że kobiety w tej branży zajmują głównie stanowiska specjalistyczne, administracyjne i kierownicze.
Wiek i wielkość przedsiębiorstwa a wysokość zarobków
Dane GUS wskazują, że najwyższą wartość mediany wynagrodzeń osiągnięto w grupie wiekowej 35-44 lata (7160,00 zł). Z kolei przeciętne wynagrodzenie było najwyższe wśród osób w wieku 45-54 lata i wyniosło 8831,55 zł.
Istotny wpływ na wysokość zarobków ma również wielkość przedsiębiorstwa. Najwyższe wynagrodzenia oferują duże firmy zatrudniające ponad 1000 osób – mediana wynagrodzeń wynosiła tam 8203,24 zł, a przeciętne wynagrodzenie 9787,74 zł. Dla porównania, w najmniejszych firmach zatrudniających do 5 osób, mediana wynosiła zaledwie 4300,00 zł, a przeciętne wynagrodzenie 5367,66 zł.
Branżowe i regionalne dysproporcje w zarobkach
Sektor gospodarki, w którym pracujemy, ma ogromny wpływ na nasze zarobki. Najwyższe wynagrodzenia oferuje branża informacji i komunikacji, gdzie mediana wyniosła 11 000 zł, a przeciętne wynagrodzenie 13 641,63 zł. Na drugim biegunie znajduje się sektor zakwaterowania i gastronomii z medianą 4342,32 zł i przeciętnym wynagrodzeniem na poziomie 5552,67 zł.
Co ciekawe, w sekcji “Działalność finansowa i ubezpieczeniowa” różnica między płciami była szczególnie widoczna – mediana wynagrodzeń mężczyzn była aż o 38,2% wyższa niż kobiet.
Dane GUS pokazują również znaczące różnice regionalne. Najwyższą medianę wynagrodzeń odnotowano w gminie Wysokie Mazowieckie (województwo podlaskie) – 10 067,06 zł, a najniższą w gminach Mszana Dolna i Kamionka Wielka (województwo małopolskie) – zaledwie 4300,00 zł.
Dynamika wzrostu wynagrodzeń w 2024 roku
Krajowa Izba Gospodarcza, analizując dane za okres od stycznia do października 2024 roku, wskazuje, że największy wzrost płac miał miejsce w pierwszych miesiącach roku. Zjawisko to było wyraźniejsze w przypadku kobiet, co można wiązać z waloryzacją płac oraz wypłatami ruchomych części wynagrodzenia w sektorze budżetowym, gdzie udział kobiet jest znacznie wyższy niż mężczyzn.
Po letnim okresie stabilizacji i niewielkim spadku we wrześniu, przeciętne wynagrodzenia w październiku ponownie wzrosły. W porównaniu z wrześniem 2024 roku, przeciętne wynagrodzenie wzrosło z 8075,07 zł do 8363,69 zł, a mediana z 6683,15 zł do 6856,75 zł.
Mediana vs średnia – która lepiej odzwierciedla rzeczywistość?
Warto zauważyć, że mediana wynagrodzeń jest wskaźnikiem, który lepiej odzwierciedla rzeczywiste zarobki przeciętnego pracownika niż średnia arytmetyczna. Mediana wskazuje wartość, poniżej i powyżej której zarabia dokładnie połowa zatrudnionych. Nie jest ona tak wrażliwa na wartości skrajne jak średnia, która może być mocno zawyżona przez niewielką grupę osób o bardzo wysokich zarobkach.
Różnica między medianą a przeciętnym wynagrodzeniem na poziomie 18% pokazuje, jak duży wpływ na średnią mają najwyższe wynagrodzenia. Dlatego też, analizując sytuację finansową przeciętnego Polaka, warto brać pod uwagę przede wszystkim medianę.
Dane GUS dostarczają cennych informacji na temat struktury wynagrodzeń w Polsce i pozwalają lepiej zrozumieć zjawiska zachodzące na rynku pracy. Pokazują one wyraźnie, że mimo wzrostu płac, nadal istnieją znaczące dysproporcje w zarobkach różnych grup społecznych.
